Ucuz multimetreler ve güvenlik. Ucuz cihazlara güvenilir mi?

  

Elektroniğe yeni başlayan bir amatörün ya da birkaç ölçüm yapmak isteyen meraklıların bir süre sonra basit bir ölçü aleti alma ihtiyacı oluyor. Bütçe de kısıtlıysa, genelde bu fotoğraftakine benzer ucuz multimetreler ilk seçim oluyor.

 

Peki bu ölçü aletleri ne kadar doğru ölçüyor? Ama daha da önemli soru, bu cihazları kullanmak güvenli mi?

 

Elektronik cihazlar ve komponentlerdeki müthiş fiyat düşüşleri ve geliştirmeler öyle bir noktaya ulaştı ki, inanılmaz düşük fiyatlara gayet güzel iş gören devre ve cihazlar edinebiliyorsunuz. Bu nedenle, ne kadar ucuz olursa olsun, bu cihazlar özellikle DC voltaj ve akımı, ayrıca dirençleri son derece yeterli bir doğrulukta ölçüyorlar.

 

Ancak düşük fiyat bazen daha büyük bir tehlikeyi beraberinde getiriyor. Bu da elektriksel güvenlik. Bu cihazların ölçtüğü iddia edilen gerilimler ve akımlar, uygun tedbirler alınmazsa hayati tehlikeye yol açabilir. Ne yazık ki bu cihazların ne yapım teknikleri, ne devreleri, ne de malzeme kaliteleri güvenliği sağlamak için yeterli değil.

 

Bir örnek ile ne demek istediğimi açıklayayım;

 

 

 

Burada görülen delikler, ölçü aletinin problarının bağlandığı noktalar. En soldaki "10 Amper", ortadaki "Volt/Ohm", en sağdaki ise "COM" bağlantısı. Kolayca görülebileceği gibi, "COM" bağlantısından çıkan baskı devre yolu, "Volt/Ohm" bağlantısının çok çok yakınından geçiyor. Buradaki mesafe yaklaşık 1.5 milimetre.

 

İngilizce "creepage distance" (sızıntı mesafesi) adı verilen, baskı devrelerde (ya da başka materyallerde) uygulanacak gerilime göre bırakılması gereken minimum aralıklar var. Örneğin 1000V için bu mesafe 3.2 milimetre olmalı. Yukarıdaki aralığın 1000 voltluk bir gerilim için güvenli olmadığı çok açık. Oysa bu ölçü aletleri 1000V DC ve 750V AC ölçebildiklerini iddia ediyorlar.

 

Değil 1000 volt, şebeke gerilimi bile uygulasanız, bu mesafeler güvenli değil. Bir kısa devre ya da ark kaçınılmaz gibi. Bu da kullanıcı için tehlike demek her zaman.

 

Aşağıya bir de iyi örnek ekleyeyim;

 

 

Piyasadaki en kaliteli cihazlardan birinin konnektörlerinin yer aldığı bu fotoğrafta, gerekli mesafenin fazlası ile bırakıldığı ve güvenliğin sağlandığı görülüyor.

 

Eğer mutlaka bu ucuz cihazları kullanacaksanız, yalnızca düşük gerilim ve akımlarda kullanmanızı şiddetle öneririm. Can güvenliğimiz ucuz bir ölçü aletine emanet edilecek kadar basit değil.

 

Bu konuyu özet bir şekilde anlatmaya çalıştım. Konu hakkında uzunca bir YouTube videosu hazırladım. Daha fazla detay görmek isterseniz videoyu izleyebilirsiniz.