2015'te doğan bebeklerin muhtemelen hiç görmeyeceği teknolojiler

Yazının konusunu anlamak için bu fotoğrafa bakmak yeterli. Bu iki nesnenin arasındaki ilişkiyi anlayamayacak yaştakiler, bu blogun okuyucularının çoğunluğunu oluşturuyor.

Bugünün bebekleri o kadar hızlı değişen bir teknolojik gelişimin içine doğuyorlar ki, şu anda zaten can çekişen bazı teknolojiler, onlar okula giden bir çocuk ya da genç oldukları zaman muhtemelen çoktan tarih sahnesinden silinmiş olacak.

Önümüzdeki 10 yıl içinde artık hiç görmeyeceğimizi tahmin ettiğim bazı teknolojileri aşağıda listelemeye çalıştım.

Video cihazları ve kasetler

DVD 1995’te icat edilmişti. O sıralarda VHS kasetler Betamax’a karşı zafer kazanmışlar ve piyasa hakimiyetinin keyfini sürüyorlardı. Ancak şu anda evlerimizde eskiden kalmış ve muhtemelen hiç kullanılmayan video cihazları dışında artık ne yeni üretim var, ne de VHS kaset arayanlar. Bunları kiralayanlar da başka işlere çoktan döndüler. 

Bugünün bebekleri büyüdüğünde onlara neredeyse kitap boyutundaki bir kasetin DVD’den en az dört kez daha kötü rezolüsyonlu ve sadece 2 saatlik film alabildiğini anlatmak pek kolay olmayacak. Gerçi o zamana kadar muhtemelen DVD de kalmayacak, o da ayrı. Şimdiden Blue-ray bayağı hayatımıza girmiş durumda, VCD'lerin ise kimse yüzüne bakmıyor.

Seyahat Acentaları

Çevrimiçi tatil, seyahat, rezervasyon vb. siteleri o kadar çoğaldı ki, bir 10 sene içinde seyahat acentasının kapısını çalıp, katalogdan gidecek yer seçecek kimse kalacağına pek ihtimal vermiyorum.

Kitapçılar, Kitap ve Dergiler

Gerçi özellikle kitapçılar ülkemizde hiçbir zaman ilgi görmüyorlar zaten ama, ileride durum daha da kötüleşecek onlar için.

Daha şimdiden e-kitap satışları kağıda baskı kitapların sayısını geçmiş durumda. E-kitap okuyucuların giderek yaygınlaşması ve ucuzlaması, en azından kitapçıların sonunu hazırlayacak. Okullara da bu teknoloji hızla yayılacaktır.

Yine de basılı kitapların en azından bir nesil daha ortalıkta olacağını ummak istiyorum, çünkü basılı kitapları hala seviyorum.

Haritalar ve hatta GPS cihazları

GPS cihazları bir ara çok popüler olmasına rağmen, akıllı telefonlarda giderek gelişen GPS uygulamaları onların da pabucunu dama attı.

Aradığımız yerleri, restoranları vs. bulmak için sadece telefonumuzu kullanır olduk. Bir yere gitmeden önce şöyle bir Google Maps’e göz atmayanımız pek kalmadı.

Artık adres sormak gibi, cebinde kağıttan bir harita taşımak da çoktan tarihe karışmak üzere. Zaten muhtemelen bir yer sorana ya da yolunu kaybedene uzaylı gibi bakılmaya başlanacağı günler çok uzakta değil.

Gazetelerdeki Seri İlanlar

Sahibinden.com gibi siteler çıktığından beri gazetelerde seri ilan incelediğimi hatırlamıyorum. Sitelerdeki dinamik içerikler varken, seri ilan sayfalarının da uzun süre yaşaması zor görünüyor.

Ansiklopediler

Eskiden özenle fasiküller biriktirilerek uzun sürede edinilen, daha yakın geçmişte gazeteler tarafından verilen birçok ansiklopedi vardır çoğunuzun anne babasının evinde. Ben de çok ödevimi evdeki heybetli Meydan-Larousse ciltlerinden yapmışımdır.

Ama artık elinizin altında Google ve Wikipedia varken kaçınız onlara bakma ihtiyacını hissediyorsunuz? Yine de internetteki her bilginin doğru olmayabileceğini bilerek, sağlam kaynaklardan bilgiye erişmekte fayda var. Buna Wikipedia da dahil.

CD’ler

DVD’nin bile geleceği tehlikede iken, çok daha az bilgi saklayabilen müzik CD’leri, VCD’ler ve veri taşıyan CD’lerin uzun zaman yaşayabilmesi çok mümkün görülmüyor. Artık en basit MP3 çalıcı veya USB bellek bile bir CD’den çok daha fazlasını saklayabiliyor. 

Internet hızlarının çok artması, müzik ve video içeriğini indirmeyi hatta çevrimiçi olarak seyretmeyi/dinlemeyi kolaylaştırdığı için, geleceğin dünyasında CD’lere yer yok! Bir sonraki maddede belirteceğim gibi, USB Flash bellekler de gidici.

USB Bellekler

CD'leri, disketleri, DVD'leri çöpe attık, USB bellekleri kullanmaya başladık. İlk USB belleğim sadece 128 MB idi. Şimdi 16 GB'lık belleklere burun kıvırır olduk.

Bulutta depolama çözümlerinin yaygınlaşması ve çok da ucuzlaması ile, USB bellekleri de yanımızda taşımak gittikçe anlamını yitirmeye başladı. Son 1-2 senedir USB belleklerimi neredeyse hiç kullanmıyorum. Elimdeki 30-40 adet bellek süs gibi bir kenarda duruyor.

Teknolojileri ne kadar çabuk çöpe attığımızın en iyi göstergelerinden biri bence bu USB bellekler. Daha 5-10 yıl önce vazgeçilemez gibi geliyorlardı.

Sabit telefonlar

Sabit hattımı sadece ADSL erişimi için tutuyordum. Internet sağlayıcımı değiştirince, sabit hattımı da tarihin sayfalarına gömdüm. Her an yanımızda telefonlarımız ve diğer cihazlarımız varken, bir yerde sabit bir hatta neden gerek duyalım ki? Sabit bir telefon cihazı, geleceğin evlerinin antikası olmaya aday şimdiden.

Film Kullanan Fotoğraf Makineleri ve Kameralar

Günümüzde hiç kimse fotoğraf çektikten sonra çektiği resmi anında görmemeye dayanamıyor. Düşünün ki bir de eskiden film koymayı unutmak, filmin yanması, iyi çıkmaması riskleri vardı.

Kasetli kameralar da benzer durumda. Kimse analog (gerçi bazıları dijital ama) bir kaseti bilgisayara aktarmak için vakit kaybetmek istemiyor. Anında çekeceksin, göreceksin, istemediğini sileceksin.

Film kullanan profesyonel fotoğraf makinaları da artık çoktan yerlerini megapiksel hesabını tutamadığımız dijitallere terk ettiler.

Telefon Rehberleri ve Telefon Kulübeleri

Sanırım bunu uzun uzun anlatmaya gerek yok. En son ne zaman sarı sayfalı bir telefon rehberi gördünüz? Telefon kulübelerini hala tek tük görüyorum ama daha ne kadar dayanacaklar acaba?

Kataloglar

Eskiden firmalar gösterişli, kalın, yüzlerce sayfalık ürün katalogları verirlerdi. Çevrimiçi kataloglar dururken bunlara bakıyor muyuz artık? Evin kapısına asılan IKEA kataloğuna bile bakmaya üşeniyorum bazen.

Faks makinaları

Tarayıcıyı kullanabiliyor musunuz? Sonra ortaya çıkan pdf ya da jpg dosyasını da e-posta ile gönderebilirsiniz değil mi? Eee, faks makinasına ne gerek var?

Fotoğraf çerçeveleri

Sadece tek bir fotoğraf yerleştirebildiğiniz, yıllarca değişmeyen çerçevelerin yerini de gittikçe ucuzlayan elektronik benzerleri aldı.

Televizyon/radyo reklamları

TV ve radyo reklamları tamamen yok olmayacak belki ama, Internet ortamındaki reklam pastası her geçen gün daha da büyüyecek. Zaten muhtemelen ileride birbirinden ayırmak zorlaşacak, çünkü televizyonlar da Internet üzerinden yayın yapıyor olacaklar. Bunun sonucunda da bir sonraki madde geçerli olacak;

Uydu antenleri, karasal antenler

Internet hızlarının gittikçe artması ile birlikte bütün TV ve radyo içerikleri yavaş yavaş Internet’e taşınıyor olacak. Bu da hem görüntü kirliliği hem de elektromanyetik kirliliğin azalmasına yardım edecek. Başınızı kaldırıp bir göz atın. Çevremizdeki bunca uydu anteninin ve radyo vericisinin yarattığı çirkin görüntüden kurtulmak güzel olmaz mıydı?

Yukarıda yazdıklarım ilginç geldi mi? Belki de olmaz diye düşünüyorsunuz. Ancak 80’lerde ve hatta hatta 90’larda çocuk olanların aklına bile gelmeyecek teknolojilere sahibiz şimdi. Örneğin cep telefonu standardı GSM’in daha 1994’te kabul edildiğini ve ülkemizin cep telefonu ile doğru düzgün tanışmasının 2000’leri bulduğunu anımsatırım. Şu anda hangimiz cep telefonsuz bir hayat düşünebiliyor?

Ben 70’lerde çocukluğunu yaşamış biri olarak, teknolojinin baş döndürücü gelişmesine birebir tanıklık ettiğim için kendimi çok şanslı hissediyorum.