Doğru Bildiğimizi Sandığımız 86 Yanlış Bilgi
Bazı bilgileri sorgulamadan kabul ederiz. Aynı bilgiyi farklı kaynaklardan defalarca duyduğumuz için doğruluğunu sorgulamak pek hatırımıza gelmez. Okuduğunuzda büyük bir çoğunluğu çok tanıdık gelen bu bilgilerin yanlış olduğunu farkettiğinizde çok şaşıracaksınız.
Kategorilere ayrılmış bir liste halinde, işte doğru bildiğimiz yanlışlar;
İnsan Vücudu
1) Dilimiz sadece 4 ana tadı hissedebilir
Acı, ekşi, tuzlu ve tatlı dışında dilimizin hissedebildiği bir tat grubu daha var. Bu tat grubuna "umami" deniyor. Umami'nin tanımlaması güç, hafif ve ağızda kalan bir tadı vardır. Bu tat, ağızda sulanmaya ve dil üzerinde tüylü gibi bir hisse neden olarak boğazı, ağızın tepe ve geri kısmını uyarır.
2) Yüzmeden önce birşeyler yemek sakıncalıdır
Yüzmeden hemen önce birşeyler yemek kramp riskini arttırmıyor. Ancak, örneğin alkol alanların boğulma riski, almayanlara göre daha fazla.
3) Şeker çocuklarda hiperaktiviteye yol açar
Hayır, yol açmıyor. Şeker ağırlıklı ve şekersiz beslenen çocuklar üzerinde yapılan pek çok araştırma var ve böyle bir davranış değişimine rastlanmamış.
4) Sağ ve sol beyin yarımküreleri tamamen farklıdır
Özellikle düşünce aktiviteleri sağ ve sol beyin yarımkürelerinde kesin çizgilerle ayrılmış değildir. Hatta erken yaşta bir yarımkürede beyin hasarı oluşursa, diğer yarımküre bazı görevleri üstlenebiliyor.
5) Sağlıklı olmak için günde en az 8 bardak su içilmelidir
Bu her durumda doğru değil. Kilonuza, aktivite sıklığınıza, giysilere, sıcaklığa ve neme de bağlı. Ayrıca, başka gıdalardan da su alıyoruz.
6) Yutulan sakızın hazmedilmesi yıllar sürer
Yutulan bir sakız 7 yılda hazmedilmiyor :) İşin gerçeği, sakız sindirilebilir bir şey değil. Sindirim sisteminden diğer gıdalarla birlikte geçip, aynı sürede dışarı atılıyor..
7) Soğuktan üşüyünce alkol alınarak ısınılabilir
Alkollü içecekler, kan damarlarının genişlemesini ve ciltteki sinir uçlarınının uyarılmasını sağlayarak sıcaklık hissi yaratır. Aslında vücut ısınızın düşmesine neden olabilirler.
8) Aşılar otizme yol açar
Aşılar otizme neden olmaz. Güvenilirliği tartışılan bir araştırma bağlantı iddia etse de, tekrarlanan yeni çalışmalar bu iddiaları çürüttü. Daha fazla bilgi için "Sık Rastlanan Aşı Karşıtı İddialar" yazı dizisini tavsiye ederim.
9) Her insanın öğrenme stili farklıdır
Tüm insanlar benzer şekilde öğrenir. İnsanların farklı öğrenme stillerine sahip olduğuna dair kanıt yoktur. (Maddedeki düzeltme için Çetin Tüker'e teşekkür ederim)
10) Süt ürünleri daha fazla sümük ve balgam oluşmasına yol açar
Süt içmek veya diğer süt ürünlerini tüketmek, balgam oluşumunu artırmaz. Grip veya soğuk algınlığı olanlar tarafından tüketilmelerinde sakınca yoktur.
11) C Vitamini almak soğuk algınlığını engeller
C vitamini soğuk algınlığını engellemez. Ancak soğuk havada yapılan egzersizlerde koruyucu etkisi olabilir ve soğuk algınlığının süresini kısaltabilir.
12) Parmak çıtlatmak eklemler için zararlıdır
Parmak eklemlerini çıtlatmak, artrit veya başka sorunlara yol açmaz. Çıtlama sesi, eklemler arasında oluşan bir gaz kabarcığından gelir.
13) Dildeki tat bölgeleri
Dilinizde tatlı, acı, ekşi ve tuzlu için ayrı bir "bölge" yoktur. Tüm farklı lezzetler, dilin bütün kısımlarında algılanabilir.
14) "Detoks" yapan gıdalar
Bazı gıdaların "detoks" için yardımcı olduğu ve vücudunuzdan bazı maddeleri atabileceği gibi görüşler çok öne sürülüyor. Aslında bu işi karaciğeriniz ve böbrekleriniz otomatik olarak yapar.
15) Alkol beyin hücrelerini öldürür
Sağlıklı bir gıda olmasa da, alkol mutlaka beyin hücrelerini öldürmez. Beyin hücrelerini eksitotoksisite sebebi ile kaybedebilen alkolikler için durum farklıdır elbette.
16) Veganlar protein eksikliği çekerler
Bir vejetaryen veya vegan diyeti çoğu durumda yeterli protein sağlar. Bununla birlikte, B12 vitamini takviyesi gerekebilir.
17) Seks, sporcularda performansı düşürür
Bir spor etkinliğinden önceki günlerde seks yapmanın performansı düşürdüğü inancının bilimsel bir temeli yoktur. Aslında, seks testosteronu arttırarak fayda bile sağlayabilir.
18) Beynimizin %10'unu kullanıyoruz
Beynimizin sadece yüzde onunu kullanmıyoruz. Aslında, herhangi bir anda beyindeki az sayıda nöron aşırı aktif, ama diğerleri de önemli fonksiyonlara sahip.
19) Uyurgezer birini uyandırmak tehlikelidir
Uyurgezer birini uyandırdığınızda biraz sersemleyebilir ama zarar görmez. Aslında uyandırmazsanız bir yere çarparak ya da düşerek zarar görebilirler.
20) Paslı eşyalar tetanoza yol açar
Tetanoz bakterilerini (Clostridium tetani) barındıran (anoksik) koşullar, aynı zamanda metalin paslanmasına neden olduğundan, ikisi yanlış olarak birbirleri ile alakalı gibi düşünülmüştür.
21) Boğulma hemen farkedilir
Boğulma genellikle göze çarpmayan bir durumdur. Birçok durumda, içgüdüsel boğulma tepkisi nedeniyle kolları kaldırmak ve çığlık atmak imkansızdır.
22) Damarlar mavi renklidir
Hemoglobin kana kırmızı rengini verir. Oksijeni azalmış kan koyu kırmızı bir renge sahiptir. Oksijenli kan ise kiraz kırmızısı bir renge sahiptir. Damarın mavi görünümüne cildin ışığı kırması neden olur.
23) İnsan vücudu uzay boşluğunda patlar
Filmler için güzel malzeme ama, gerçek değil. Vakum ya da hava basıncının düşmesi vücudun patlamasına ya da iç sıvıların kaynamasına neden olmaz. Bunun yerine, hipoksiden daha yavaş bir ölüme yol açar.
24) Beş duyumuz vardır
Görme, koku alma, tad alma, dokunma ve duymaya ek olarak, insanlar denge, hızlanma, konum, ağrı, sıcaklık, basınç ve susuzluk dahil en az 20 şeyi hissedebilirler.
25) Suda uzun kalınca deride kırışıklıklar oluşması
"Su kırışıklıkları" cilt emiliminden kaynaklanmaz. Bunlara, ıslak cilt yüzünden lokalize vazokonstriksiyonu (daraltma) tetikleyen sinir sistemi neden olur.
26) Tıraş olmak saçları güçlendirir, kalınlaştırır
Tıraş olmak saçın daha kalın, daha dolgun veya daha koyu olmasına neden olmaz. Tıraş olmak, saç uçlarını kesip daha keskin olmalarına neden olarak daha sertleşmiş hissi verir.
27) Saç kremleri saçı onarır
Saç ürünleri aslında saç uçlarını ve hasar görmüş saçları onaramaz. Hasar oluşumunu önleyebilirler ve saç tellerini pürüzsüz hale getirirler, böylece tamir etmiş gibi görünürler.
28) Öldükten sonra saçımız uzamaya devam eder
Bir insan öldükten sonra saç ve tırnaklar uzamaya devam etmez. Aksine, tüylerin ve tırnakların tabanlarındaki cilt kurur ve büzülür. Bu yüzden tırnak ve saçlar uzamış gibi görünür.
Gıdalar
29) Pişirme ile alkol uçar
Bir araştırmaya göre, 2 saat pişirmeden sonra dahi alkolün %10'u geriye kalmaktadır. Elbette sarhoş etmeye yetecek kadar bir miktar kalmaz.
30) Espresso ve kahve karşılaştırması
Bir fincan filtre kahvede bir fincan espressodan daha fazla kafein var. Herkes tersinin doğru olduğunu sanır.
31) Acılı yemekler ülsere yol açar
Popüler bir yanlış bilgi daha. Acılı yemeklerin ya da kahvenin sağlıklı bireylerde peptik ülsere yol açtığına dair bir kanıt yok.
32) Mikrodalga fırına metal koymak fırına zarar verir
Mikrodalga fırına metal bir şey koymak, fırının elektronik devrelerine bir zarar vermez. Ancak tabii ki güvenli bir hareket değil. Metal aşırı ısınıp elinizi yakabilir.
33) Havuç yemek görme yetisini arttırır
Bu yanlış bilgi 2. Dünya Savaşından kalma. Havuç sağlıklı bir besin, ama süper görme yeteneği kazandırmaz. Ancak, A vitamini içerdiğinden, A vitamini eksikliği nedeni ile görme sorunu yaşayanlara faydalı olabilir.
Hayvanlar alemi
34) Köpekler terleyemez
Köpekler ağızlarından salya akıtarak terlemez. Ter bezleri vardır ve patilerinin altından terlerler. Ancak vücut ısılarını solunum ile ayarladıkları doğrudur.
35) Filler kendi mezarını seçer
Ölüme yakın yaşlı filler sürülerinden ayrılmaz. İçgüdüsel olarak kendilerini fillerin mezarlığı olarak bilinen belirli bir yere doğru yönlendirdikleri bilgisi doğru değildir.
36) Kurbağaya dokunmak siğile neden olur
İnsanlar kurbağalardan ya da diğer hayvanlardan siğil kapmaz. Aslında, bir kurbağanın üzerindeki yumrular siğil bile değildir. İnsan siğillerine papilloma virüsü neden olur.
37) Kırmızıya saldıran boğa
Boğalar, matadorların kırmızı pelerinine öfkelenmez. Sığırlar renk körüdür, bu yüzden kırmızıyı farkedemezler. Ama matadoru bir tehdit olarak algılayabilirler.
38) Yarasalar kördür
Yarasalar kör değildir. Yarasa türlerinin %70'i ses dalgaları ile yollarını buldukları halde, tüm yarasa türlerinin gözleri vardır ve görebilirler.
39) Kafayı kuma gömme
Devekuşları düşmanlarından saklanmak için kafalarını kuma gömmez. Bu yanlış bilgi, eski Roma'da yaşayan yazar Gaius Plinius Secundus'tan kalmadır.
40) Kurbağalar ve sıcak su
"Kurbağaları sıcak suya atarsanız hemen zıplarlar, suyu yavaşça ısıtırsanız kaçmaz ve ölürler" klişesi kocaman bir palavradır. Dayanacakları sıcaklığı geçtiği anda kurbağalar kendilerini dışarı atmaya çalışırlar.
41) "Lider" Kurt
Kurt sürülerinde bir lider yoktur. Kurt sürüleri insan ailelerine benzer. Hiçbiri diğerinden daha üstün değildir, anne ve baba çocuklarından sorumludur. Yaşlıyı yenip yerine geçmek gibi bir durum da yoktur.
42) Balarılarının fiziken uçamaması lazım
Balarılarının uçma mekanizması ve aerodinamikleri gayet iyi anlaşılan mekanizmalardır. Hesaplamalara göre uçamamaları gerektiği, uydurma bir şehir efsanesidir.
43) Kulağakaçanlar
"Kulağakaçan" kulak içinde yerleşmez. Bu ismin verilme sebebinin, bu böceklerin arka kanatlarının görünümünün insan kulağına benzemesi olduğu sanılıyor.
44) Bir gün ömrü olan sinekler
Karasinek 24 saat değil, 20-30 gün yaşar. Bir gün ömrü olan, Mayıs Sineği'nin bazı türleridir. Bu arada, karasinek lavrası yumurtadan bir gün içinde çıkar..
45) Yutulan örümcekler
Uykuda insanların örümcek yutması gerçek olmayan bir şehir efsanesidir. Uyuyan bir insan bir örümcek için çok gürültülü ve hareketlidir, üzerinde dolaşmayı pek istemezler.
Bilim
46) Ayçiçekleri yüzlerini sürekli olarak Güneş'e çevirirler
Ayçiçekleri, çiçek açtıktan sonra tek yöne doğru bakarlar (genelde doğuya). Bitki henüz çiçek açmamışken Güneş'i izler, ama daha sonraları sabitlenir.
47) Yazı-Tura %50 şans demektir
Bir madeni paranın havaya atıldığında hangi tarafının üste geleceğini, atıldığı anda hangi yüzün üstte olduğu minik bir oranda da olsa etkiler. Stanford Üniversitesi öğrencilerinin binlerce kez para atarak yaptığı bir araştırmada, para havaya atıldığında üstte olan tarafın gelmesi olasılığı 51'e 49 olarak bulunmuştur.
48) Sarı gün ışığı
Uzaydan ya da atmosferin üst katmanlarından bakıldığında Güneş ışığı beyazdır. Atmosferdeki kırılmalar Güneş ışığının sarı, kırmızı, turuncu vb. renklerde görülmesine yol açar.
49) Sudaki anaforlar
Su kuzey yarımkürede her zaman saat yönünün tersine, güney yarımkürede ise saat yönünde dönerek anafor oluşturmaz. Coriolis etkisi suda o kadar belirgin değildir.
EK : Koriyolis etkisinde mesele, bir hareketin ölçeğinin, dünyanın kendi ekseni etrafındaki dönüşünün zamansal ve uzaysal ölçeği ile karşılaştırılabilir mertebede olup olmadığıdır. Bu minvalde suyun yanısıra atmosferde de km & dakika mertebesinde ihmal edilebilir. Ayrıca Ekvator’da Koriyolis etkisi yoktur. (Ekleme için MeteoGreen'e teşekkür ederim)
50) Yıldırım aynı yere iki kez düşmez
En çok yanlış bilinen konulardan biri. New York'taki Empire State binasına her yıl aşağı yukarı yüz kadar yıldırım düşer.
51) Çin Seddi uzaydan görülebilen tek insan yapısı nesnedir
Çin Seddi uzaydan ya da Ay'dan görülemez. En görülebilir şey, gece tarafında kalan şehirlerin ışıklarıdır.
52) Güneş ve mevsimler
Mevsimlere Dünya'nın Güneş'e yakın ya da uzak olması sebep olmaz. Dünya ekseninin 23.4 derecelik eğimi mevsimlere yol açar. Enteresan bir bilgi olarak; kuzey yarımkürede yaz mevsimi yaşanmaktayken Dünya Güneş'e en uzak noktadan geçer.
53) Meteorlar düştüklerinde aşırı sıcak olur
Gariptir ama, yere ulaşmayı başaran meteorların çoğu soğuk ulaşır. Üzerinde buz olan pekçok meteor taşı bulunmuştur. Atmosfere girdiklerinde sıfırın çok altında bir sıcaklığa sahip olduklarından, büyük bir kısmı yere soğuk ulaşıyor.
54) Genetiğin belirlediği şeyler
Bir organizmanın biyolojik her özelliğini genetik belirlemez ve genlere bakılarak tahmin edilemez. Bazı davranışlar genetik, bazıları ise öğrenme ve epigenetik kalıtım ile ilgilidir.
55) Evrim sadece bir teoridir
"Evrim Teorisi" bilimadamları için bir şüphe ifadesi değildir. Bilim dilinde "hipotez" ve "teori" sözcüklerinin spesifik anlamları vardır. Daha fazla bilgi için; "Evrim: Teori mi, Kanun/Yasa mı?".
56) Her "X" için bir gen?
Genetik çalışmalarının başlarında, her karakteristik özellik için bir gen olduğu kabul edilirdi (örneğin eşcinsellik geni). Ancak genlerin mekanizması çok daha karmaşık.
57) Cam çok yavaş da olsa bir akışkandır
Oda sıcaklığında camın herhangi bir akışkanlığı yoktur. Birkaç yüzyıllık camlar "akmış" gibi görünse de, eski zamanlardaki üretim tekniği bu görünüme yol açmaktadır.
58) Karadelikler
Karadelikler boyutlar arası geçiş yolları değildir. Aşırı yoğun cisimlerin müthiş çekim gücü ile oluşurlar. Uzayın "elektrik süpürgeleri" olarak çevrede ne varsa içlerine çekerler.
59) İnsanlar maymundan türemiştir
İnsanlar herhangi bir maymun türünden türememiştir. Ancak, 8 milyon yıl önce insan ve şempanzelerin bir ortak ataları vardı (CHLCA-chimpanzee–human last common ancestor : Şempanze ve insanın son ortak atası) ve bu son ortak atadan ayrı kollara ayrılmışlardır.
60) Çok yüksek bir binadan atılan madeni para öldürür!
Madeni bir parayı 100 katlı bir gökdelenin tepesinden bir insana atsanız (ve isabet ettirseniz) öldürmeniz mümkün değil, ya da kaldırımda bir çukur açmanız da zor (yaralayabileceğiniz ya da hasar verebileceğiniz doğru elbette). Madeni para 50-80 km/s hızla aşağı inecektir. Denemeseniz iyi olur!
61) "Fotografik" hafıza
Fotografik hafıza, bilimsel olarak kanıtlanmış bir olgu değildir. Doğal bir kapasiteden ziyade, hafıza yöntemlerini doğru kullanmak ile ilgilidir.
62) Tuzlu su daha hızlı kaynar
Tuz, suyun hızlı kaynamasını sağlamaz, aksine kaynama sıcaklığını yükseltir. Bu nedenle tuzlu suyu kaynatmak daha da uzun sürer.
63) Yağ, yiyeceklerin yapışmasını önler
Makarnaya yağ eklemek onu daha az yapışkan hale getirmez. Üstelik makarnayı daha kaygan hale getirdiği için üzerinde sos da durmaz. Fazladan alınan kaloriler de cabası.
64) Bulut gibi hafif
Görüntüleri aldatsa da, bulutlar sudan oluşurlar. Ortalama kümülüs bulutu 450 ton, büyük bir yağmur bulutu kümesi ise 900,000 ton ağırlığında olabilir.
65) Dünya'daki ilk kıta
Pangea Dünya'nın orjinal süper kıtası değildir. 7 kez ayrılıp birleşen kıtalar hareketinin son aşamasıdır. 3.6 milyar yıl önce oluşmuş olan ilk süper kıta Vaalbara olarak adlandırılıyor.
66) Her canlı ölür
Türlerin hemen hemen tümü ölümlü olsa da, bazı türler daha şanslıdır. Turritopsis dohrnii ("ölümsüz denizanası), ergenlik öncesi ve yetişkinlik arasında sürekli gider gelir.
67) Muz "ağaçları"
"Muz Ağacı"olarak adlandırılsa da, muz bitkisinin odunsu bir gövdesi yoktur. "Otsu" bir bitki olarak sınıflandırılır, biraz büyükçe bir ot elbette :)
68) Bukalemun renk değiştirmek sureti ile gizlenir
Bukalemunlar renk değiştirme özelliklerini saklanma amacı ile çok nadir kullanırlar. Renk değiştirmenin asıl amacı, diğer bireylere mesaj verme ve vücut sıcaklığını ayarlamaktır.
Tarih
69) Romalıların tekrar yemek yemek için kustukları iddiası
Bu iddia da gerçeği yansıtmamaktadır. Eski Roma'da arenanın girişindeki mimari bir yapıya "vomitorium" denirdi. Kusma fiili olan "vomit"e benzerliği yüzünden Romalıların bir kusma geleneği olduğu uyduruldu.
70) Ortaçağ ve öncesinde insanlar 30'lu yaşlara kadar yaşayabiliyordu
Ortaçağ ve daha öncesinde yaşam süresi beklentisi şimdikinden daha kısa olmasına rağmen, 30 da değildi. Ortalamayı düşüren çok yüksek miktarda seyreden bebek ve çocuk ölümleridir. Pekçok insan 65 ve daha ileri yaşları görebiliyordu.
71) Viking Başlıkları
Vikinglerin bir çift boynuzlu miğfer başlığı taktıklarına dair bir kanıt yoktur. Wagner'in "Der Ring des Nibelungen" adlı operasında bu kostüm giyildikten sonra Viking imajı bu şekilde kalmıştır.
72) Bekaret kemeri
Ortaçağda bekaret kemeri kullanımına dair bir kanıt yoktur. Günümüzde sergilenenlerin çoğunun 20. yüzyılda yapılmış ve mastürbasyonu zorlaştıran sahte kemerler olduğu ortaya çıkarılmıştır.
73) Ortaçağda insanlar Dünya'nın düz olduğuna inanırlardı
Hayır, inanmazlardı. Eski Yunan filozofları Platon ve Aristo zamanından beri entellektüeller Dünya'nın küre olduğuna inanırlardı.
74) Kolomb'un Amerika'yı keşfi
Kolomb, Amerika Birleşik Devletleri'nin şu andaki topraklarına hiç ayak basmadı. Seferlerinin çoğu Karaipler sahillerinde sonlanmıştır.
75) Marko Polo'nun Çin'den makarnayı getirdiği iddiası
Marko Polo'nun makarnayı Çin'den Avrupa'ya getirip tanıttığı iddia edilir ancak dürüm buğdayından yapılan makarna, Libyalı Arapların 7. yüzyılda Sicilya'yı işgali ile Avrupa'ya ulaşmıştır.
76) Pasta yesinler!
Marie Antoinette'in açlık çeken köylüler için "Ekmek yoksa pasta yesinler" şeklinde bir cümlesi yoktur. J. Rousseau tarafından uydurulmuş bir cümledir.
77) Napoleon çok kısa boyluydu
Napoleon Bonaparte'ın boyu 1.70m civarındaydı ve zamanının Fransız erkeklerinin ortalamasının üzerindeydi. Fransızca lakabı olan "le Petit Caporal" (Küçük Onbaşı) yüzünden bu algı oluşmuştur.
78) Kovboy şapkaları
Western filmlerinde de sık sık gördüğümüz şapkalar, Amerika'nın batısında (vahşi batı) hiç de yaygın değildi. Amerikan iç savaşı sonrası bazı pazarlama çalışmaları sonucunda popüler oldular.
79) Dünyalar Savaşı
Orson Welles'in H.G. Wells'in "Dünyalar Savaşı" adlı eserinden uyarlanan 1938'deki bir radyo oyunundan sonra ABD çapında büyük bir panik yaşandığı iddiası uydurmadır.
80) Einstein matematik dersinde zorlanırdı
Albert Einstein matematik ile hiç sorun yaşamadı. Bu iddialar hatırlatıldığında Einstein "daha 15 yaşına gelmeden diferansiyel denklemleri ve integralleri çözebiliyordum" demiştir.
81) Kırmızı Hat
Moskova–Washington arasında hiçbir zaman böyle bir telefon hattı olmadı. Ancak Moskova ile Pentagon (ABD dışişleri) arasında önce teleks, sonra faks hattı vardı. 2008'den beri de şifreli e-posta kullanıyorlar.
Toplum
82) İşaret dili kullanan herkes birbirini anlar
"Pidgin International Sign" adında bir işaret dili var ama her ülke genelde kendine has bir işaret dili kullanıyor. Hatta bazı ülkelerde birden fazla işaret dili kullanılıyor.
83) Edison'un ampulü
Thomas Edison ampulü icat eden kişi değildir. Ancak, 1880'de kullanılabilir bir ampül yapan ilk kişidir (kömürleştirilmiş bir bambu lifi kullanarak).
84) Ford'un seri üretim hattı
Henry Ford otomobilin mucidi değildir (mucit Karl Benz'dir). Seri üretim bandını da birçok yerde iddia edildiği gibi Ford icat etmemiştir. Ancak seri üretim sürecini geliştirmiştir.
85) Kameralar suç oranını düşürür
Pek çok çalışma yapılmasına rağmen, kameraların suç oranını düşürdüğüne dair somut bir kanıt yok. Daha çok, suç işlendikten sonra tespit etmekte işe yarıyorlar.
86) En kirli şey tuvalet kapı kollarıdır
İnsanların %30'u ellerini yıkamadan tuvaletten çıkıyor. Bu gerçeğe rağmen dahi, kapı kollarındaki bakteri sayısı birçok yere göre daha az. Çünkü bakterilerin gelişebilmesi için sıcak ve nemli ortamlar daha elverişli. Tuvaletlerden daha fazla mikrop barındıran eşyaların listesini yapmıştım ben de zamanında.
KAYNAK
GeekWrapped - 100 Common Myths & Misconceptions
(Orjinal kaynakta 100 madde olmasına rağmen, Türkçe'ye çevrildiğinde ve/veya ülkemizde anlamlı olmayan bazı maddeleri çıkarıp, madde sayısını 86'ya düşürdüm.)
Kategorilere ayrılmış bir liste halinde, işte doğru bildiğimiz yanlışlar;
İnsan Vücudu
1) Dilimiz sadece 4 ana tadı hissedebilir
Acı, ekşi, tuzlu ve tatlı dışında dilimizin hissedebildiği bir tat grubu daha var. Bu tat grubuna "umami" deniyor. Umami'nin tanımlaması güç, hafif ve ağızda kalan bir tadı vardır. Bu tat, ağızda sulanmaya ve dil üzerinde tüylü gibi bir hisse neden olarak boğazı, ağızın tepe ve geri kısmını uyarır.
2) Yüzmeden önce birşeyler yemek sakıncalıdır
Yüzmeden hemen önce birşeyler yemek kramp riskini arttırmıyor. Ancak, örneğin alkol alanların boğulma riski, almayanlara göre daha fazla.
3) Şeker çocuklarda hiperaktiviteye yol açar
Hayır, yol açmıyor. Şeker ağırlıklı ve şekersiz beslenen çocuklar üzerinde yapılan pek çok araştırma var ve böyle bir davranış değişimine rastlanmamış.
4) Sağ ve sol beyin yarımküreleri tamamen farklıdır
Özellikle düşünce aktiviteleri sağ ve sol beyin yarımkürelerinde kesin çizgilerle ayrılmış değildir. Hatta erken yaşta bir yarımkürede beyin hasarı oluşursa, diğer yarımküre bazı görevleri üstlenebiliyor.
5) Sağlıklı olmak için günde en az 8 bardak su içilmelidir
Bu her durumda doğru değil. Kilonuza, aktivite sıklığınıza, giysilere, sıcaklığa ve neme de bağlı. Ayrıca, başka gıdalardan da su alıyoruz.
6) Yutulan sakızın hazmedilmesi yıllar sürer
Yutulan bir sakız 7 yılda hazmedilmiyor :) İşin gerçeği, sakız sindirilebilir bir şey değil. Sindirim sisteminden diğer gıdalarla birlikte geçip, aynı sürede dışarı atılıyor..
7) Soğuktan üşüyünce alkol alınarak ısınılabilir
Alkollü içecekler, kan damarlarının genişlemesini ve ciltteki sinir uçlarınının uyarılmasını sağlayarak sıcaklık hissi yaratır. Aslında vücut ısınızın düşmesine neden olabilirler.
8) Aşılar otizme yol açar
Aşılar otizme neden olmaz. Güvenilirliği tartışılan bir araştırma bağlantı iddia etse de, tekrarlanan yeni çalışmalar bu iddiaları çürüttü. Daha fazla bilgi için "Sık Rastlanan Aşı Karşıtı İddialar" yazı dizisini tavsiye ederim.
9) Her insanın öğrenme stili farklıdır
Tüm insanlar benzer şekilde öğrenir. İnsanların farklı öğrenme stillerine sahip olduğuna dair kanıt yoktur. (Maddedeki düzeltme için Çetin Tüker'e teşekkür ederim)
10) Süt ürünleri daha fazla sümük ve balgam oluşmasına yol açar
Süt içmek veya diğer süt ürünlerini tüketmek, balgam oluşumunu artırmaz. Grip veya soğuk algınlığı olanlar tarafından tüketilmelerinde sakınca yoktur.
11) C Vitamini almak soğuk algınlığını engeller
C vitamini soğuk algınlığını engellemez. Ancak soğuk havada yapılan egzersizlerde koruyucu etkisi olabilir ve soğuk algınlığının süresini kısaltabilir.
12) Parmak çıtlatmak eklemler için zararlıdır
Parmak eklemlerini çıtlatmak, artrit veya başka sorunlara yol açmaz. Çıtlama sesi, eklemler arasında oluşan bir gaz kabarcığından gelir.
13) Dildeki tat bölgeleri
Dilinizde tatlı, acı, ekşi ve tuzlu için ayrı bir "bölge" yoktur. Tüm farklı lezzetler, dilin bütün kısımlarında algılanabilir.
14) "Detoks" yapan gıdalar
Bazı gıdaların "detoks" için yardımcı olduğu ve vücudunuzdan bazı maddeleri atabileceği gibi görüşler çok öne sürülüyor. Aslında bu işi karaciğeriniz ve böbrekleriniz otomatik olarak yapar.
15) Alkol beyin hücrelerini öldürür
Sağlıklı bir gıda olmasa da, alkol mutlaka beyin hücrelerini öldürmez. Beyin hücrelerini eksitotoksisite sebebi ile kaybedebilen alkolikler için durum farklıdır elbette.
16) Veganlar protein eksikliği çekerler
Bir vejetaryen veya vegan diyeti çoğu durumda yeterli protein sağlar. Bununla birlikte, B12 vitamini takviyesi gerekebilir.
17) Seks, sporcularda performansı düşürür
Bir spor etkinliğinden önceki günlerde seks yapmanın performansı düşürdüğü inancının bilimsel bir temeli yoktur. Aslında, seks testosteronu arttırarak fayda bile sağlayabilir.
18) Beynimizin %10'unu kullanıyoruz
Beynimizin sadece yüzde onunu kullanmıyoruz. Aslında, herhangi bir anda beyindeki az sayıda nöron aşırı aktif, ama diğerleri de önemli fonksiyonlara sahip.
19) Uyurgezer birini uyandırmak tehlikelidir
Uyurgezer birini uyandırdığınızda biraz sersemleyebilir ama zarar görmez. Aslında uyandırmazsanız bir yere çarparak ya da düşerek zarar görebilirler.
20) Paslı eşyalar tetanoza yol açar
Tetanoz bakterilerini (Clostridium tetani) barındıran (anoksik) koşullar, aynı zamanda metalin paslanmasına neden olduğundan, ikisi yanlış olarak birbirleri ile alakalı gibi düşünülmüştür.
21) Boğulma hemen farkedilir
Boğulma genellikle göze çarpmayan bir durumdur. Birçok durumda, içgüdüsel boğulma tepkisi nedeniyle kolları kaldırmak ve çığlık atmak imkansızdır.
22) Damarlar mavi renklidir
Hemoglobin kana kırmızı rengini verir. Oksijeni azalmış kan koyu kırmızı bir renge sahiptir. Oksijenli kan ise kiraz kırmızısı bir renge sahiptir. Damarın mavi görünümüne cildin ışığı kırması neden olur.
23) İnsan vücudu uzay boşluğunda patlar
Filmler için güzel malzeme ama, gerçek değil. Vakum ya da hava basıncının düşmesi vücudun patlamasına ya da iç sıvıların kaynamasına neden olmaz. Bunun yerine, hipoksiden daha yavaş bir ölüme yol açar.
24) Beş duyumuz vardır
Görme, koku alma, tad alma, dokunma ve duymaya ek olarak, insanlar denge, hızlanma, konum, ağrı, sıcaklık, basınç ve susuzluk dahil en az 20 şeyi hissedebilirler.
25) Suda uzun kalınca deride kırışıklıklar oluşması
"Su kırışıklıkları" cilt emiliminden kaynaklanmaz. Bunlara, ıslak cilt yüzünden lokalize vazokonstriksiyonu (daraltma) tetikleyen sinir sistemi neden olur.
26) Tıraş olmak saçları güçlendirir, kalınlaştırır
Tıraş olmak saçın daha kalın, daha dolgun veya daha koyu olmasına neden olmaz. Tıraş olmak, saç uçlarını kesip daha keskin olmalarına neden olarak daha sertleşmiş hissi verir.
27) Saç kremleri saçı onarır
Saç ürünleri aslında saç uçlarını ve hasar görmüş saçları onaramaz. Hasar oluşumunu önleyebilirler ve saç tellerini pürüzsüz hale getirirler, böylece tamir etmiş gibi görünürler.
28) Öldükten sonra saçımız uzamaya devam eder
Bir insan öldükten sonra saç ve tırnaklar uzamaya devam etmez. Aksine, tüylerin ve tırnakların tabanlarındaki cilt kurur ve büzülür. Bu yüzden tırnak ve saçlar uzamış gibi görünür.
Gıdalar
29) Pişirme ile alkol uçar
Bir araştırmaya göre, 2 saat pişirmeden sonra dahi alkolün %10'u geriye kalmaktadır. Elbette sarhoş etmeye yetecek kadar bir miktar kalmaz.
30) Espresso ve kahve karşılaştırması
Bir fincan filtre kahvede bir fincan espressodan daha fazla kafein var. Herkes tersinin doğru olduğunu sanır.
31) Acılı yemekler ülsere yol açar
Popüler bir yanlış bilgi daha. Acılı yemeklerin ya da kahvenin sağlıklı bireylerde peptik ülsere yol açtığına dair bir kanıt yok.
32) Mikrodalga fırına metal koymak fırına zarar verir
Mikrodalga fırına metal bir şey koymak, fırının elektronik devrelerine bir zarar vermez. Ancak tabii ki güvenli bir hareket değil. Metal aşırı ısınıp elinizi yakabilir.
33) Havuç yemek görme yetisini arttırır
Bu yanlış bilgi 2. Dünya Savaşından kalma. Havuç sağlıklı bir besin, ama süper görme yeteneği kazandırmaz. Ancak, A vitamini içerdiğinden, A vitamini eksikliği nedeni ile görme sorunu yaşayanlara faydalı olabilir.
Hayvanlar alemi
34) Köpekler terleyemez
Köpekler ağızlarından salya akıtarak terlemez. Ter bezleri vardır ve patilerinin altından terlerler. Ancak vücut ısılarını solunum ile ayarladıkları doğrudur.
35) Filler kendi mezarını seçer
Ölüme yakın yaşlı filler sürülerinden ayrılmaz. İçgüdüsel olarak kendilerini fillerin mezarlığı olarak bilinen belirli bir yere doğru yönlendirdikleri bilgisi doğru değildir.
36) Kurbağaya dokunmak siğile neden olur
İnsanlar kurbağalardan ya da diğer hayvanlardan siğil kapmaz. Aslında, bir kurbağanın üzerindeki yumrular siğil bile değildir. İnsan siğillerine papilloma virüsü neden olur.
37) Kırmızıya saldıran boğa
Boğalar, matadorların kırmızı pelerinine öfkelenmez. Sığırlar renk körüdür, bu yüzden kırmızıyı farkedemezler. Ama matadoru bir tehdit olarak algılayabilirler.
38) Yarasalar kördür
Yarasalar kör değildir. Yarasa türlerinin %70'i ses dalgaları ile yollarını buldukları halde, tüm yarasa türlerinin gözleri vardır ve görebilirler.
39) Kafayı kuma gömme
Devekuşları düşmanlarından saklanmak için kafalarını kuma gömmez. Bu yanlış bilgi, eski Roma'da yaşayan yazar Gaius Plinius Secundus'tan kalmadır.
40) Kurbağalar ve sıcak su
"Kurbağaları sıcak suya atarsanız hemen zıplarlar, suyu yavaşça ısıtırsanız kaçmaz ve ölürler" klişesi kocaman bir palavradır. Dayanacakları sıcaklığı geçtiği anda kurbağalar kendilerini dışarı atmaya çalışırlar.
41) "Lider" Kurt
Kurt sürülerinde bir lider yoktur. Kurt sürüleri insan ailelerine benzer. Hiçbiri diğerinden daha üstün değildir, anne ve baba çocuklarından sorumludur. Yaşlıyı yenip yerine geçmek gibi bir durum da yoktur.
42) Balarılarının fiziken uçamaması lazım
Balarılarının uçma mekanizması ve aerodinamikleri gayet iyi anlaşılan mekanizmalardır. Hesaplamalara göre uçamamaları gerektiği, uydurma bir şehir efsanesidir.
43) Kulağakaçanlar
"Kulağakaçan" kulak içinde yerleşmez. Bu ismin verilme sebebinin, bu böceklerin arka kanatlarının görünümünün insan kulağına benzemesi olduğu sanılıyor.
44) Bir gün ömrü olan sinekler
Karasinek 24 saat değil, 20-30 gün yaşar. Bir gün ömrü olan, Mayıs Sineği'nin bazı türleridir. Bu arada, karasinek lavrası yumurtadan bir gün içinde çıkar..
45) Yutulan örümcekler
Uykuda insanların örümcek yutması gerçek olmayan bir şehir efsanesidir. Uyuyan bir insan bir örümcek için çok gürültülü ve hareketlidir, üzerinde dolaşmayı pek istemezler.
Bilim
46) Ayçiçekleri yüzlerini sürekli olarak Güneş'e çevirirler
Ayçiçekleri, çiçek açtıktan sonra tek yöne doğru bakarlar (genelde doğuya). Bitki henüz çiçek açmamışken Güneş'i izler, ama daha sonraları sabitlenir.
47) Yazı-Tura %50 şans demektir
Bir madeni paranın havaya atıldığında hangi tarafının üste geleceğini, atıldığı anda hangi yüzün üstte olduğu minik bir oranda da olsa etkiler. Stanford Üniversitesi öğrencilerinin binlerce kez para atarak yaptığı bir araştırmada, para havaya atıldığında üstte olan tarafın gelmesi olasılığı 51'e 49 olarak bulunmuştur.
48) Sarı gün ışığı
Uzaydan ya da atmosferin üst katmanlarından bakıldığında Güneş ışığı beyazdır. Atmosferdeki kırılmalar Güneş ışığının sarı, kırmızı, turuncu vb. renklerde görülmesine yol açar.
49) Sudaki anaforlar
Su kuzey yarımkürede her zaman saat yönünün tersine, güney yarımkürede ise saat yönünde dönerek anafor oluşturmaz. Coriolis etkisi suda o kadar belirgin değildir.
EK : Koriyolis etkisinde mesele, bir hareketin ölçeğinin, dünyanın kendi ekseni etrafındaki dönüşünün zamansal ve uzaysal ölçeği ile karşılaştırılabilir mertebede olup olmadığıdır. Bu minvalde suyun yanısıra atmosferde de km & dakika mertebesinde ihmal edilebilir. Ayrıca Ekvator’da Koriyolis etkisi yoktur. (Ekleme için MeteoGreen'e teşekkür ederim)
50) Yıldırım aynı yere iki kez düşmez
En çok yanlış bilinen konulardan biri. New York'taki Empire State binasına her yıl aşağı yukarı yüz kadar yıldırım düşer.
51) Çin Seddi uzaydan görülebilen tek insan yapısı nesnedir
Çin Seddi uzaydan ya da Ay'dan görülemez. En görülebilir şey, gece tarafında kalan şehirlerin ışıklarıdır.
52) Güneş ve mevsimler
Mevsimlere Dünya'nın Güneş'e yakın ya da uzak olması sebep olmaz. Dünya ekseninin 23.4 derecelik eğimi mevsimlere yol açar. Enteresan bir bilgi olarak; kuzey yarımkürede yaz mevsimi yaşanmaktayken Dünya Güneş'e en uzak noktadan geçer.
53) Meteorlar düştüklerinde aşırı sıcak olur
Gariptir ama, yere ulaşmayı başaran meteorların çoğu soğuk ulaşır. Üzerinde buz olan pekçok meteor taşı bulunmuştur. Atmosfere girdiklerinde sıfırın çok altında bir sıcaklığa sahip olduklarından, büyük bir kısmı yere soğuk ulaşıyor.
54) Genetiğin belirlediği şeyler
Bir organizmanın biyolojik her özelliğini genetik belirlemez ve genlere bakılarak tahmin edilemez. Bazı davranışlar genetik, bazıları ise öğrenme ve epigenetik kalıtım ile ilgilidir.
55) Evrim sadece bir teoridir
"Evrim Teorisi" bilimadamları için bir şüphe ifadesi değildir. Bilim dilinde "hipotez" ve "teori" sözcüklerinin spesifik anlamları vardır. Daha fazla bilgi için; "Evrim: Teori mi, Kanun/Yasa mı?".
56) Her "X" için bir gen?
Genetik çalışmalarının başlarında, her karakteristik özellik için bir gen olduğu kabul edilirdi (örneğin eşcinsellik geni). Ancak genlerin mekanizması çok daha karmaşık.
57) Cam çok yavaş da olsa bir akışkandır
Oda sıcaklığında camın herhangi bir akışkanlığı yoktur. Birkaç yüzyıllık camlar "akmış" gibi görünse de, eski zamanlardaki üretim tekniği bu görünüme yol açmaktadır.
58) Karadelikler
Karadelikler boyutlar arası geçiş yolları değildir. Aşırı yoğun cisimlerin müthiş çekim gücü ile oluşurlar. Uzayın "elektrik süpürgeleri" olarak çevrede ne varsa içlerine çekerler.
59) İnsanlar maymundan türemiştir
İnsanlar herhangi bir maymun türünden türememiştir. Ancak, 8 milyon yıl önce insan ve şempanzelerin bir ortak ataları vardı (CHLCA-chimpanzee–human last common ancestor : Şempanze ve insanın son ortak atası) ve bu son ortak atadan ayrı kollara ayrılmışlardır.
60) Çok yüksek bir binadan atılan madeni para öldürür!
Madeni bir parayı 100 katlı bir gökdelenin tepesinden bir insana atsanız (ve isabet ettirseniz) öldürmeniz mümkün değil, ya da kaldırımda bir çukur açmanız da zor (yaralayabileceğiniz ya da hasar verebileceğiniz doğru elbette). Madeni para 50-80 km/s hızla aşağı inecektir. Denemeseniz iyi olur!
61) "Fotografik" hafıza
Fotografik hafıza, bilimsel olarak kanıtlanmış bir olgu değildir. Doğal bir kapasiteden ziyade, hafıza yöntemlerini doğru kullanmak ile ilgilidir.
62) Tuzlu su daha hızlı kaynar
Tuz, suyun hızlı kaynamasını sağlamaz, aksine kaynama sıcaklığını yükseltir. Bu nedenle tuzlu suyu kaynatmak daha da uzun sürer.
63) Yağ, yiyeceklerin yapışmasını önler
Makarnaya yağ eklemek onu daha az yapışkan hale getirmez. Üstelik makarnayı daha kaygan hale getirdiği için üzerinde sos da durmaz. Fazladan alınan kaloriler de cabası.
64) Bulut gibi hafif
Görüntüleri aldatsa da, bulutlar sudan oluşurlar. Ortalama kümülüs bulutu 450 ton, büyük bir yağmur bulutu kümesi ise 900,000 ton ağırlığında olabilir.
65) Dünya'daki ilk kıta
Pangea Dünya'nın orjinal süper kıtası değildir. 7 kez ayrılıp birleşen kıtalar hareketinin son aşamasıdır. 3.6 milyar yıl önce oluşmuş olan ilk süper kıta Vaalbara olarak adlandırılıyor.
66) Her canlı ölür
Türlerin hemen hemen tümü ölümlü olsa da, bazı türler daha şanslıdır. Turritopsis dohrnii ("ölümsüz denizanası), ergenlik öncesi ve yetişkinlik arasında sürekli gider gelir.
67) Muz "ağaçları"
"Muz Ağacı"olarak adlandırılsa da, muz bitkisinin odunsu bir gövdesi yoktur. "Otsu" bir bitki olarak sınıflandırılır, biraz büyükçe bir ot elbette :)
68) Bukalemun renk değiştirmek sureti ile gizlenir
Bukalemunlar renk değiştirme özelliklerini saklanma amacı ile çok nadir kullanırlar. Renk değiştirmenin asıl amacı, diğer bireylere mesaj verme ve vücut sıcaklığını ayarlamaktır.
Tarih
69) Romalıların tekrar yemek yemek için kustukları iddiası
Bu iddia da gerçeği yansıtmamaktadır. Eski Roma'da arenanın girişindeki mimari bir yapıya "vomitorium" denirdi. Kusma fiili olan "vomit"e benzerliği yüzünden Romalıların bir kusma geleneği olduğu uyduruldu.
70) Ortaçağ ve öncesinde insanlar 30'lu yaşlara kadar yaşayabiliyordu
Ortaçağ ve daha öncesinde yaşam süresi beklentisi şimdikinden daha kısa olmasına rağmen, 30 da değildi. Ortalamayı düşüren çok yüksek miktarda seyreden bebek ve çocuk ölümleridir. Pekçok insan 65 ve daha ileri yaşları görebiliyordu.
71) Viking Başlıkları
Vikinglerin bir çift boynuzlu miğfer başlığı taktıklarına dair bir kanıt yoktur. Wagner'in "Der Ring des Nibelungen" adlı operasında bu kostüm giyildikten sonra Viking imajı bu şekilde kalmıştır.
72) Bekaret kemeri
Ortaçağda bekaret kemeri kullanımına dair bir kanıt yoktur. Günümüzde sergilenenlerin çoğunun 20. yüzyılda yapılmış ve mastürbasyonu zorlaştıran sahte kemerler olduğu ortaya çıkarılmıştır.
73) Ortaçağda insanlar Dünya'nın düz olduğuna inanırlardı
Hayır, inanmazlardı. Eski Yunan filozofları Platon ve Aristo zamanından beri entellektüeller Dünya'nın küre olduğuna inanırlardı.
74) Kolomb'un Amerika'yı keşfi
Kolomb, Amerika Birleşik Devletleri'nin şu andaki topraklarına hiç ayak basmadı. Seferlerinin çoğu Karaipler sahillerinde sonlanmıştır.
75) Marko Polo'nun Çin'den makarnayı getirdiği iddiası
Marko Polo'nun makarnayı Çin'den Avrupa'ya getirip tanıttığı iddia edilir ancak dürüm buğdayından yapılan makarna, Libyalı Arapların 7. yüzyılda Sicilya'yı işgali ile Avrupa'ya ulaşmıştır.
76) Pasta yesinler!
Marie Antoinette'in açlık çeken köylüler için "Ekmek yoksa pasta yesinler" şeklinde bir cümlesi yoktur. J. Rousseau tarafından uydurulmuş bir cümledir.
77) Napoleon çok kısa boyluydu
Napoleon Bonaparte'ın boyu 1.70m civarındaydı ve zamanının Fransız erkeklerinin ortalamasının üzerindeydi. Fransızca lakabı olan "le Petit Caporal" (Küçük Onbaşı) yüzünden bu algı oluşmuştur.
78) Kovboy şapkaları
Western filmlerinde de sık sık gördüğümüz şapkalar, Amerika'nın batısında (vahşi batı) hiç de yaygın değildi. Amerikan iç savaşı sonrası bazı pazarlama çalışmaları sonucunda popüler oldular.
79) Dünyalar Savaşı
Orson Welles'in H.G. Wells'in "Dünyalar Savaşı" adlı eserinden uyarlanan 1938'deki bir radyo oyunundan sonra ABD çapında büyük bir panik yaşandığı iddiası uydurmadır.
80) Einstein matematik dersinde zorlanırdı
Albert Einstein matematik ile hiç sorun yaşamadı. Bu iddialar hatırlatıldığında Einstein "daha 15 yaşına gelmeden diferansiyel denklemleri ve integralleri çözebiliyordum" demiştir.
81) Kırmızı Hat
Moskova–Washington arasında hiçbir zaman böyle bir telefon hattı olmadı. Ancak Moskova ile Pentagon (ABD dışişleri) arasında önce teleks, sonra faks hattı vardı. 2008'den beri de şifreli e-posta kullanıyorlar.
Toplum
82) İşaret dili kullanan herkes birbirini anlar
"Pidgin International Sign" adında bir işaret dili var ama her ülke genelde kendine has bir işaret dili kullanıyor. Hatta bazı ülkelerde birden fazla işaret dili kullanılıyor.
83) Edison'un ampulü
Thomas Edison ampulü icat eden kişi değildir. Ancak, 1880'de kullanılabilir bir ampül yapan ilk kişidir (kömürleştirilmiş bir bambu lifi kullanarak).
84) Ford'un seri üretim hattı
Henry Ford otomobilin mucidi değildir (mucit Karl Benz'dir). Seri üretim bandını da birçok yerde iddia edildiği gibi Ford icat etmemiştir. Ancak seri üretim sürecini geliştirmiştir.
85) Kameralar suç oranını düşürür
Pek çok çalışma yapılmasına rağmen, kameraların suç oranını düşürdüğüne dair somut bir kanıt yok. Daha çok, suç işlendikten sonra tespit etmekte işe yarıyorlar.
86) En kirli şey tuvalet kapı kollarıdır
İnsanların %30'u ellerini yıkamadan tuvaletten çıkıyor. Bu gerçeğe rağmen dahi, kapı kollarındaki bakteri sayısı birçok yere göre daha az. Çünkü bakterilerin gelişebilmesi için sıcak ve nemli ortamlar daha elverişli. Tuvaletlerden daha fazla mikrop barındıran eşyaların listesini yapmıştım ben de zamanında.
KAYNAK
GeekWrapped - 100 Common Myths & Misconceptions
(Orjinal kaynakta 100 madde olmasına rağmen, Türkçe'ye çevrildiğinde ve/veya ülkemizde anlamlı olmayan bazı maddeleri çıkarıp, madde sayısını 86'ya düşürdüm.)
Doğru Bildiğimizi Sandığımız 86 Yanlış Bilgi
Reviewed by Fırat Tarman
on
Mayıs 11, 2019
Rating:
Cok güzel olmuş. Elinize saglık
YanıtlaSilBurada gif olmaması ne kötü...
Teşekkür ederim. GIF için Twitter hesabıma beklerim :)
Sil2.maddeye takıldım, tok karnına banyo yapmayın derler, buna benzer sanırım yüzmek.
SilTok karnında duş almak, kalp krizini tetikliyor diye biliyorum.