Neden LED Ampul Kullanmalıyız?


Evinizde hala "akkor lamba" olarak bilinen klasik ampullerden kullanıyorsanız, paranızı sokağa atıyorsunuz demektir. Akkor lambalar çok fazla enerji harcar ve harcadıkları bu enerjinin çoğunu da ışık üretmek yerine ısı olarak boşa harcarlar.

Peki hangi alternatifler mevcut?

Son yıllarda "tasarruflu ampul" olarak adlandırılan CFL (Compact Fluorescent Lightbulb = Kompakt Floresan Ampül) ampuller sıklıkla kullanılıyor. Akkor lambalara göre harcadıkları enerji çok daha düşük. Ancak bu ampullerin de dezavantajları mevcut. Verdikleri ışık doğal değil (özellikle beyaz olanlar çok göz yoruyor), titreşimli bir ışık verdikleri zamanlar oluyor, ayrıca kırılmaları durumunda etrafa zehirli civa buharı saçıyorlar.

Piyasada halojen ampuller de bolca bulunuyor. Özellikle spot aydınlatmalarda tercih ediliyorlar. Verdikleri ışık akkor lambalar gibi doğala daha yakın, o yüzden bazen tercih ediliyorlar. Ancak halojen ampuller de akkor lambalardan daha tasarruflu değiller, onlar da enerjinin çoğunu ısı olarak boşa harcıyorlar.

LED ampuller son zamanlarda tüm yukarıda anlattığım ampullere alternatif olarak piyasada boy göstermeye başladılar. Fiyatları da çok makul seviyelere geldi. O nedenle enerji tasarrufu yapmak isteyen herkesin değerlendirmesi gereken bir konumdalar.

Ampullerin çalışma prensiplerine kısaca göz atalım;

Akkor lambalar, flaman denilen ısıya dayanıklı bir telin elektrikle akkor hale gelmesi ve bu sayede ışıldaması ile çalışıyor. Halojen lambaların da prensibi tamamen aynı.

Tasarruflu ampuller ise elektriği bir gazın içinden geçirerek ultraviyole ışını elde ediyorlar. Daha sonra ampulün floresan kaplamasına çarpan bu ışınlar görünür ışığa dönüşüyor.

LED ampullerin ise çalışma prensibi tamamen farklı. LED, yani ışık saçan diyot, içinden elektrik akımı geçen yarıiletkenin ışık yayması ile çalışıyor. Değişik materyaller kullanılarak birçok renkte LED elde edilebiliyor.

LED'ler ilk icat edildiği zamanlarda sadece gösterge ışığı olarak kullanılabilen, çok az akımla çalışan minik devre elemanları idi. Günümüzde ise çok yol almış durumdalar ve hemen hemen tüm aydınlatma ihtiyaçlarına yetecek parlaklık seviyelerine ulaştılar.

LED ampuller ilk piyasaya çıktığında oldukça yüksek fiyat etiketlerine sahipti. Şu anda ise tasarruflu ampuller ile hemen hemen aynı fiyatta ya da daha altındalar.

Ampul alırken uzun vadeli getirisine de bakmak lazım. Diyelim ki bir LED ampul, akkor lambanın 2-3 katı fiyatta. LED'lerin akkor lambalardan çok daha uzun süre dayanmaları zaten paralarını çıkaracaktır. Bir de bunun üzerine yaptıkları tasarrufu eklerseniz, uzun vadede çok daha fazla kar edeceğinizi görürsünüz. Evimdeki odalardan birindeki LED ampul sadece 5W gücünde. Aynı parlaklığı almak için tasarruflu ampulüm 9W, akkor ampulüm ise 60W harcayacaktı. LED'in çok daha uzun ömrü de ayrıca başka bir avantaj.

Bir hesap yapalım. Küçük odamda 5W yetiyor ama farzedelim ki, 10W'lık LED 60W'lık bir ampul kadar aydınlatıyor. Bir evde 20 kadar ampul olduğunu farzedelim. Evlerde aydınlatma yapılan saatler günde ortalama 10 saat civarında.

Akkor ampuller : 60W x 20 ampul x 10 saat x 365 gün = 4,380 kWh

LED ampuller : 10W x 20 ampul x 10 saat x 365 gün = 730 kWh

Aradaki 3,650 kWh yıllık tasarrufunuz. Elektrik faturanızdan kWh birim fiyatına bakıp 3,650 ile çarparsanız parasal kazancınızı da (yıllık) görebilirsiniz. Bir yıl içinde LED ampuller için ödediğiniz parayı zaten fazlası ile çıkarmış olacaksınız. LED ampullerin dayanıklılığı sayesinde sonraki yıllarda düşecek olan ampul masrafınız da kazancınıza eklenecek.

Tam olarak belirtmek gerekirse, akkor ampullerin ortalama ömrü 1000, tasarruflu ampullerin 25,000 ve LED'lerin ise 50,000 saat.

LED'ler ile ilgili 1-2 not daha vereyim;

LED'lerin verdiği beyaz ışık farklı tonlarda olabiliyor. Üzerinde "soft white", "warm white" ya da "daylight" (ya da sarı ışık) yazanların renkleri doğal aydınlığa daha yakın. "Bright White" (parlak beyaz) olanları ise beyaza daha yakın bir ışık veriyor.

Ampulün parlaklığı gücü ile doğru orantılı olmayabilir. Yukarıda belirttiğim gibi, sadece 5W'lık bir ampul küçük bir odaya yetiyor. Aynı parlaklık için akkor lamba 60W'a ihtiyaç duyar. Ampulün elektriksel gücüne değil, lümen cinsinden aydınlatma kapasitesine bakın. Karşılaştırırken de önce lümen değerine bakın...

LED satın alırken güvenilir bir firmanın ürününü tercih edin. LED'li aydınlatma piyasası büyüdükçe pazarda pay kapmak isteyen firma sayısı yükseldi ama bazılarının üretimleri gerçekten çok kötü.

LED lambalar hızlı açılır ve daha dayanıklıdır. Tasarruflu ampullerin daha geç açıldığını farketmişsinizdir. Tasarruflu ampullerde bulunan ve çevreye zarar verme potansiyeli bulunan (civa gibi) maddeler LED'lerde bulunmaz.

Bazı durumlarda LED ampuller gerçekten çözüm olamıyor. Örneğin sürekli ve çok yoğun ışık gerektiren sahne aydınlatması gibi durumlarda klasik akkor lambalar ya da halojenler kullanılıyor. Ancak üretim tekniklerinin gelişmesi ve maliyetlerin düşmesi sayesinde LED'lerin kullanıldığı alanlara hergün yenisi ekleniyor.

Bu uzunca anlatımın kısa özü şu; kullanabildiğiniz her yerde LED ampul kullanın. Özellikle elektrik tasarrufunuzu gözlerinizle göreceksiniz.



Bu yazı, eklemeler ve çıkarmalar olmakla birlikte büyük ölçüde aşağıdaki yazının çevirisidir;
MakeUseOf / Are LED Light Bulbs Worth Buying for Your Home?
Neden LED Ampul Kullanmalıyız? Neden LED Ampul Kullanmalıyız? Reviewed by Fırat Tarman on Nisan 10, 2017 Rating: 5

1 yorum:

  1. Verdiğim eğitimlerin çoğunda enerji veririmliği ve önemini anlatan bir örnekleme yaparım. Ancak gezdiğim hiç bir ülkede başkasının harcadığı elektiriği ödeyip normalmiş gibi algılayan bir toplum görmedim.

    YanıtlaSil

Blogger tarafından desteklenmektedir.